Katakumby (gr. kata – pod, tymbos – grób) – cmentarz podziemny składający się z galerii, komór i korytarzy, w ścianach których wydrążono nisze grobowe. Zazwyczaj były kilkupiętrowe, wydrążone bardzo głęboko w ziemi, na podobieństwo labiryntu.
Po raz pierwszy tego terminu użyli Rzymianie, by określić miejsce na ulicy Via Appia, gdzie wydobywano tuf wulkaniczny, używany do budowy umocnień. Od IX w. zaczęto używać słowa katakumby dla określenia wszystkich podziemnych cmentarzy.
Pierwsze podziemne cmentarze powstały w Rzymie w okresie od I w. do IV w. Zmarłych chowano w niszach grobowych wzdłuż korytarzy lub w większych komorach, przerobionych na kaplice. Ściany zdobiono freskami, stiukami, marmurem – symbolami związanymi z religią chrześcijańską (ryby, winogrona, ptaki). W V wieku katakumby stały się miejscem modlitw i oddawania czci męczennikom.
Najważniejszym badaczem rzymskich katakumb był Antonio Bossio (ok. 1575-1576 – 1629). Książka Antonio Bossiego Roma sotteranea zawierała plany katakumb, dużo informacji o ich historii, opartych głównie na źródłach antycznych, a także liczne ryciny, będące bezcennym źródłem dokumentującym stan zachowania katakumb i sarkofagów na początku XVII w. Niestety później wiele bezcennych fresków i rzeźb uległo bezpowrotnemu zniszczeniu. Podczas badań nad podziemnymi rzymskimi cmentarzami odkryto wiele anonimowych grobów, uznawanych często bezkrytycznie za groby wczesnochrześcijańskich męczenników. Ich relikwie trafiły do wielu kościołów w całej Europie, m.in. do Polski.
Sztuka prehistoryczna i sztuka antyku – podręcznik historii sztuki w Polskim Języku Migowym.
Sztuka narodziła się na ścianach prehistorycznych jaskiń, w postaci niezwykłych rysunków naskalnych. Sztuki plastyczne są od zawsze obecne w codziennym życiu. Piękno jest wokół nas i nie trzeba być artystą, by je doceniać i się nim zachwycać. Historia sztuki jest bardzo ważnym elementem ogólnej wiedzy o świecie i kulturze. Bez sztuki nie byłoby piękna.
Projekt „Sztuka prehistoryczna i sztuka antyku – podręcznik historii sztuki w Polskim Języku Migowym” – jest to seria filmów edukacyjnych w języku migowym, opowiadająca o wybranych najciekawszych artystach, zabytkach i okresach z epoki prehistorycznej i antyku.
Filmy są udostępniane na kanale YouTube pn. Sztuka prehistoryczna i sztuka antyku, celem upowszechniania tej wiedzy wśród samych osób głuchych jak i ich otoczenia, czyli tłumaczy, edukatorów. W ostatnich latach dostępność wiedzy i edukacji w Polskim Języku Migowym się znacząco zwiększyła, ale nadal jest to kropla w morzu potrzeb.
W ostatnich latach powstała także Encyklopedia Sztuki w Polskim Języku Migowym – leksykon podstawowych, najczęściej używanych pojęć z historii sztuki.
Niniejszy projekt stanowi bardzo ważne jej dopełnienie. Projekt ten ma atut edukacyjny w zakresie słownictwa języka migowego w obszarze historii sztuki dla przyszłych i obecnych tłumaczy języka migowego jak i dla osób uczących się tego języka.
pomysł, opracowanie i realizacja projektu, opracowanie zagadnień i definicji:
Agnieszka Kołodziejczak
tłumaczenie na Polski Język Migowy:
Marek Krzysztof Lasecki, Tomasz Grabowski, Monika Kozub, Daniel Kotowski
kamera i montaż:
Olgierd Koczorowski
opracowanie graficzne e-publikacji:
Tomasz Grabowski
konsultacje eksperckie:
Marek Krzysztof Lasecki, prof. Aneta Pawłowska (Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Łódzkiego)
współpraca ekspercka:
Grupa Artystów Głuchych
Projekt dofinansowany w ramach projektu grantowego pn. „Inkubacja innowacji społecznych w obszarze kształcenia ustawicznego osób dorosłych” realizowanego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020 przez Stowarzyszenie Instytut Nowych Technologii w Łodzi.
E-publikacja przeznaczona wyłącznie do bezpłatnego użytkowania. Filmy udostępniane na zasadach licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa — Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowa Licencja Publiczna (treść licencji dostępna na stronie: http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/pl/legalcode) z wyjątkiem zdjęć, dla których licencje zostały odrębnie określone.
Łódź 2018-2019
