portrety renesansowe

Najwybitniejszą grupę malarstwa renesansowego stanowią portrety. Modela ujmowano zazwyczaj do połowy piersi lub do pasa. Po raz pierwszy artyści renesansowi zwrócili uwagę na ręce, tak wiele mówiące o cechach portretowanego („Dama z łasiczką” Leonarda da Vinci).Wykonywano zbiorowe portrety rodzinne (fresk Andrea Mantegny Rodzina Gonzagów). We Włoszech, później w innych krajach ustalił się pewien schemat portretu – pozujący model usytuowany był na tle okna z rozległym pejzażem. Sceny mitologiczne były w renesansie bardzo popularne (Narodziny Wenus – Sandro Botticellego; Wenus – Tycjana; Wenus – Giorgione; motyw Trzech Gracji). Tematy zaczerpnięte z mitologii wykorzystywano do ukazania pięknych ciał w akcie do złożenia hołdu antykowi. Sceny rodzajowe należą do rzadkości (Koncert wiejski – Giorgione). Spotyka się też sceny pasterskie o charakterze sielskim (w malarstwie niderlandzkim). Pejzaże towarzyszyły portretom, scenom mitologicznym, religijnym. Portrety były także personifikacjami – uosobieniami (postać kobiety otoczona symbolicznymi przedmiotami) i służyło to do rozszyfrowania znaczenia dzieła. W Alegorii Wiary – Giovanniego Belliniego, Triumfie Wiosny Sandro Botticellego – każda postać ma ukryte znaczenie.

Dama z łasiczką Leonarda da Vinci jest przykładem posłużenia się atrybutem nieco dwuznacznym, drapieżna łasiczka była prawdopodobnie symbolem niewinności. W zainteresowaniach artystów na pierwszym planie był człowiek: piękno jego ciała, wartości intelektualne, wartość i godność osobista, moralność, wady, zalety. Celem powstania dzieła bywało często dążenie do osiągnięcia doskonałości czystej formy.