Gobeliny są tkaninami dekoracyjnymi wykonywanymi z wełny i jedwabiu znanymi już w średniowieczu. Potocznie termin gobelin stosowany jest wymiennie z nazwami: tapiseria i arras. Tapiseria (z franc. tapisserie) określa jednostronną tkaninę o różnorodnej dekoracji: figuralnej (np. ze scenami mitologicznymi, biblijnymi), heraldycznej bądź zwierzęco-roślinnej w celu dekoracji ścian. Gobeliny wykonywane były z reguły splotem płóciennym z nici wełnianych i jedwabnych, czasem z dodatkiem nici złotych lub srebrnych.
W Europie ważnymi ośrodkami były m.in. XIV – Paryż i Arras we Francji, XV – Arras i Tournai we Francji, XVI – Flandria, Włochy. Arrasy wawelskie (znane też jako arrasy Jagiellońskie, arrasy Zygmuntowskie) to arrasy znajdujące się w Zamku Królewskim na Wawelu, zamówione, zakupione i sprowadzone przez Zygmunta II Augusta z Brukseli, będącej w XVI wieku głównym ośrodkiem tego typu tkactwa. Wykonane według projektów artystów niderlandzkich, reprezentują najwyższy poziom artystyczny; są tkane wełną, jedwabiem, nićmi srebrnymi i złotymi. Widnieją na nich znaki tkackie warsztatów wykonujących zamówienia wielkich osobistości ówczesnej Europy, cesarzy, królów, dostojników świeckich i kościelnych.
Kolekcja wykonana została w Brukseli dla polskiego króla w latach ok. 1550-1560 dziś liczy 138 sztuk, pierwotnie mogło ich być około 170. Zygmunt II August posiadał także inne tapiserie, lecz o nich zachowały się tylko przekazy archiwalne. Zespół arrasów w komnatach Zamku Królewskiego na Wawelu, to jedyna pozostałość wyposażenia wnętrz krakowskiego zamku z czasów renesansu. Składa się z kilku serii o różnych tematach, przedstawieniach, wymiarach i formatach, które zostały wykonane w różnych warsztatach. Tematycznie są to arrasy herbowe i monogramowe (8 arrasów), arrasy krajobrazowo-zwierzęce (56 arrasów przedstawiające wyłącznie zwierzęta na tle krajobrazu), arrasy o tematyce biblijnej (19 wielkich arrasów przedstawiających sceny ze Starego Testamentu według Księgi Rodzaju).
Wymigane zagadnienia sztuki renesansu
Kto nie zna sztuki renesansu? Mona Lisa autorstwa Leonarda da Vinci jest najbardziej znanym dziełem Luwru w Paryżu, obleganym przez turystów symbolem sztuki.
Nazwiska Leonarda da Vinci i Michała Anioła są we wszystkich książkach o historii, kulturze, literaturze.
Są symbolami renesansu i symbolami twórców najpiękniejszych dzieł malarskich w historii świata. Przyszedł czas aby o nich krótko opowiedzieć w polskim języku migowym.
Niniejsze opracowanie najważniejszych zagadnień z zakresu wiedzy o epoce renesansu jest elementem składowym projektu „Wymigane zagadnienia sztuki renesansu”.
Filmy z napisami są udostępniane na kanale YouTube celem upowszechniania tej wiedzy wśród samych osób głuchych jak i ich otoczenia czyli tłumaczy, edukatorów itp. Są także ważnymi materiałami edukacyjnymi w zakresie sztuki renesansu, inspirującymi rozwój wrażliwości na kulturę i sztukę.
pomysł, opracowanie i realizacja projektu, opracowanie zagadnień i definicji:
Agnieszka Kołodziejczak
tłumaczenie na polski język migowy:
Marek Krzysztof Lasecki, Tomasz Grabowski, Joanna Huczyńska, Monika Kozub, Daniel Kotowski
kamera i montaż:
Olgierd Koczorowski
opracowanie graficzne e-publikacji:
Tomasz Grabowski
konsultacje eksperckie:
Marek Krzysztof Lasecki, dr hab. prof. UŁ Aneta Pawłowska (Katedra Historii Sztuki Uniwersytetu Łódzkiego)
współpraca ekspercka:
Grupa Artystów Głuchych, Uniwersytet Łódzki
Projekt dofinansowany w ramach projektu grantowego pn. „INKUBATOR INNOWACJI SPOŁECZNYCH WIELKICH JUTRA -DOSTĘPNOŚĆ +” współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (IV. Oś Priorytetowa Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014 – 2020: Innowacje społeczne i współpraca ponadnarodowa, Działanie 4.1: Innowacje społeczne) przez DGA S.A. w Poznaniu
E-publikacja przeznaczona wyłącznie do bezpłatnego użytkowania. Filmy udostępniane na zasadach licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych Warunkach 4.0 Polska (treść licencji dostępna na stronie http://creativecommons.org/licences/by-sa/4.0/pl/legalcode) z wyjątkiem zdjęć, dla których licencje zostały odrębnie określone.
Łódź 2021-2022
