Brunelleschi Filippo

Filippo Brunelleschi (urodził się 1377 – zmarł 1446) był włoskim architektem, złotnikiem, rzeźbiarzem i inżynierem, jednym z pionierów renesansowej architektury. Jako pierwszy badał w Rzymie starożytną architekturę.

Bywa uważany za twórcę architektury renesansowej. Działał w swym rodzinnym mieście Florencji. Jego monumentalna kopuła katedry Santa Maria del Fiore we Florencji (1420 r.) otwiera okres renesansu w architekturze. Zbudował ją bez użycia rusztowań, bo opiera się ona na ośmiu potężnych stromych żebrach, między które wprowadzono żebra cieńsze. Konstrukcyjny szkielet został wypełniony, by utworzyć spiętą powłokę, następnie połączony drugą wewnętrzną łupiną. Brunelleschi najprawdopodobniej był twórcą Pałacu Pitti.

Jest to potężna budowla (38 m wys.), o surowym ciężkim wyglądzie, która pełniła funkcję obronną Pałac później został rozbudowany, a artyście przypisuje się część środkową. Na fasadzie pałacu zastosowano po raz pierwszy rustykę, całość składa się z trzech kondygnacji oddzielonych od siebie gzymsami galerią arkadową, a jednostajny rytm okien podkreśla surowość wyglądu budowli. Dzieło jest pierwszym renesansowym pałacem o zamkniętej kubicznej bryle z dziedzińcem pośrodku. Kaplica Pazzich we Florencji jest połączeniem założenia centralnego z podłużnym. Całość jest wzniesiona na planie prostokąta zbliżonego do kwadratu, w części środkowej budowla jest przykryta kopułą na żaglach. Na osi podłużnej prostokąt planu zamyka kwadratowe prezbiterium kryte małą kopułą. Od przodu znajduje się przedsionek ze sklepieniem kolebkowym oparty na 6 kolumnach z małą kopułką pośrodku. Pod nią jest ściana czołowa wycięta półkolistym łukiem.

Kompozycja jest lekka, szlachecka i cechują ją umiar, harmonia i rytm. Ważna jest funkcja światłocieniowa związana z przestrzennym działaniem poszczególnych części: kolumn, belkowania, ściany nad belkowaniem, kopuły – są one jasno oświetlone.