W architekturze wczesnochrześcijańskiej ukształtowały się dwa typy budynku sakralnego:
- bazylika o 3 lub 5 nawach wydzielonych kolumnadą i przykrytych drewnianym stropem lub więźbą dachową, odkrytą od wewnątrz. W najstarszych obiektach nie występują sklepienia. Najwyższa nawa środkowa zakończona była apsydą, przeznaczoną dla duchowieństwa. Budynki początkowo poprzedzane były dziedzińcem (atrium), z sadzawką (studnią otoczoną krużgankami, początkowo służącą do chrzczenia wiernych). W późniejszych budowlach atrium zanikło, a przedsionek zamknięto drzwiami.
- budowla na planie centralnym – na rzucie koła lub wieloboku, spotykaną początkowo w mauzoleach, od połowy IV wieku także w baptysteriach, a od końca wieku IV w kościołach.
Przekształcano również istniejące świątynie i budynki publiczne w obiekty sakralne związane z chrześcijaństwem. Niewiele wiadomo o dekoracji pierwszych kościołów. Sztuka zdobienia wnętrz rozwijała się powoli, nie istniała bowiem tradycja sztuki figuralnej. Fasady i mury zewnętrzne kościołów były skromne, bogate natomiast były ich wnętrza, w których stosowano płyty marmurowe do wykładania ścian i posadzek oraz mozaiki – w absydach, na ścianach naw i w łukach triumfalnych.
Od wczesnego chrześcijaństwa do gotyku – podręcznik historii sztuki w Polskim Języku Migowym (PJM).
Podróżując po Europie i Polsce bardzo często można zobaczyć strzeliste, bogato dekorowane kościoły, oblegane przez turystów. Katedry w Mediolanie, Notre-Dame w Paryżu, Amiens, Chartres, Burges, Canterbury, Wells, Salisbury, Gnieźnie wzbudzają podziw i zadumę nad umiejętnościami ówczesnych architektów.
Bogactwo ornamentów wschodnich w sztuce islamu oszałamia turystów a tajemniczość i uduchowienie ikon Andrieja Rublowa skłania do przemyśleń na temat tajemnic wiary. Przyszedł czas aby o nich krótko opowiedzieć w polskim języku migowym. Zbiór najważniejszych zagadnień z zakresu wiedzy o okresie historii sztuki od wczesnego chrześcijaństwa do gotyku jest efektem realizacji projektu „Od wczesnego chrześcijaństwa do gotyku – podręcznik historii sztuki w Polskim Języku Migowym (PJM)”.
Filmy z napisami są udostępniane na kanale YouTube celem upowszechniania tej wiedzy wśród samych osób głuchych jak i ich otoczenia. Są także ważnymi materiałami edukacyjnymi w zakresie wiedzy o sztuce, stworzonymi w celu uwrażliwienia na piękno kultury i samej sztuki.
pomysł, opracowanie i realizacja projektu, opracowanie zagadnień i definicji:
Agnieszka Kołodziejczak
tłumaczenie na polski język migowy:
Marek Krzysztof Lasecki, Tomasz Grabowski, Joanna Huczyńska, Monika Kozub, Daniel Kotowski
kamera i montaż:
Olgierd Koczorowski
opracowanie graficzne e-publikacji:
Tomasz Grabowski
konsultacje eksperckie:
Marek Krzysztof Lasecki, dr hab. prof. UŁ Aneta Pawłowska (Katedra Historii Sztuki Uniwersytetu Łódzkiego)
współpraca ekspercka:
Grupa Artystów Głuchych, Uniwersytet Łódzki
Projekt dofinansowany w ramach projektu grantowego pn. „Polska dostępna – dostępność do zaprojektowania” realizowanym w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, Oś Priorytetowa IV Innowacje społeczne i współpraca ponadnarodowa, Działanie 4.1 Innowacje społeczne przez Stowarzyszenie Inicjatyw Gospodarczych Delta Partner, z siedzibą w Cieszynie, ul. Zamkowa 3a/1, 43-400 Cieszyn.
E-publikacja przeznaczona wyłącznie do bezpłatnego użytkowania. Filmy udostępniane na zasadach licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych Warunkach 3.0 Polska (treść licencji dostępna na stronie http://creativecommons.org/licences/by-sa/4.0/pl/legalcode) z wyjątkiem zdjęć, dla których licencje zostały odrębnie określone.
Łódź 2021-2022
