Sztuka bizantyjska była sztuką chrześcijańską, ukształtowaną w ramach Wschodniego Cesarstwa Rzymskiego, mającą swój główny ośrodek w Konstantynopolu jako stolicy państwa, rozwijającą się do końca jego istnienia w połowie XV wieku.
Początkowy okres, od 330 roku (założenie Konstantynopola) do VI wieku (panowanie Justyniana w latach 527-565), ma charakter przejściowy między antyczną sztuką wczesnochrześcijańską, a sztuką bizantyjską. Rozwój właściwej sztuki bizantyjskiej przypadł na VI wiek i trwał do zdobycia Konstantynopola przez Turków (1453).
Powstanie kościoła Hagia Sophia w Konstantynopolu (obecny Stambuł w Turcji) pokazywało dążenie do odmaterializowania płaszczyzny ścian co obrazuje np. duża ilość okien w bębnie kopuły wpuszczających światło, które iluminowało i modelowało wnętrze. Przestrzeń wewnętrzna świątyni jest bardzo duża i przestronna z wyraźną dominantą, w postaci kopuły. Coraz częściej wznoszono też świątynie wielokopułowe, gdzie przekrywanie świątyń kopułami miało przywodzić myśl o raju, odrywać wiernych od przyziemnych spraw i prowadzić duszę ku Bogu poprzez wspaniałość estetycznych doznań.
Sztukę bizantyjską cechuje mistycyzm i tajemniczość – światło, kształty i kopuły mają przywoływać na myśl boski ideał i nieskończoność. W dekoracjach wnętrza stosuje się dużo złota, niezwykle istotne jest bogactwo kolorów i form – mozaiki, freski, marmury, dekoracyjne kapitele roślinne etc.
Od wczesnego chrześcijaństwa do gotyku – podręcznik historii sztuki w Polskim Języku Migowym (PJM).
Podróżując po Europie i Polsce bardzo często można zobaczyć strzeliste, bogato dekorowane kościoły, oblegane przez turystów. Katedry w Mediolanie, Notre-Dame w Paryżu, Amiens, Chartres, Burges, Canterbury, Wells, Salisbury, Gnieźnie wzbudzają podziw i zadumę nad umiejętnościami ówczesnych architektów.
Bogactwo ornamentów wschodnich w sztuce islamu oszałamia turystów a tajemniczość i uduchowienie ikon Andrieja Rublowa skłania do przemyśleń na temat tajemnic wiary. Przyszedł czas aby o nich krótko opowiedzieć w polskim języku migowym. Zbiór najważniejszych zagadnień z zakresu wiedzy o okresie historii sztuki od wczesnego chrześcijaństwa do gotyku jest efektem realizacji projektu „Od wczesnego chrześcijaństwa do gotyku – podręcznik historii sztuki w Polskim Języku Migowym (PJM)”.
Filmy z napisami są udostępniane na kanale YouTube celem upowszechniania tej wiedzy wśród samych osób głuchych jak i ich otoczenia. Są także ważnymi materiałami edukacyjnymi w zakresie wiedzy o sztuce, stworzonymi w celu uwrażliwienia na piękno kultury i samej sztuki.
pomysł, opracowanie i realizacja projektu, opracowanie zagadnień i definicji:
Agnieszka Kołodziejczak
tłumaczenie na polski język migowy:
Marek Krzysztof Lasecki, Tomasz Grabowski, Joanna Huczyńska, Monika Kozub, Daniel Kotowski
kamera i montaż:
Olgierd Koczorowski
opracowanie graficzne e-publikacji:
Tomasz Grabowski
konsultacje eksperckie:
Marek Krzysztof Lasecki, dr hab. prof. UŁ Aneta Pawłowska (Katedra Historii Sztuki Uniwersytetu Łódzkiego)
współpraca ekspercka:
Grupa Artystów Głuchych, Uniwersytet Łódzki
Projekt dofinansowany w ramach projektu grantowego pn. „Polska dostępna – dostępność do zaprojektowania” realizowanym w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, Oś Priorytetowa IV Innowacje społeczne i współpraca ponadnarodowa, Działanie 4.1 Innowacje społeczne przez Stowarzyszenie Inicjatyw Gospodarczych Delta Partner, z siedzibą w Cieszynie, ul. Zamkowa 3a/1, 43-400 Cieszyn.
E-publikacja przeznaczona wyłącznie do bezpłatnego użytkowania. Filmy udostępniane na zasadach licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych Warunkach 3.0 Polska (treść licencji dostępna na stronie http://creativecommons.org/licences/by-sa/4.0/pl/legalcode) z wyjątkiem zdjęć, dla których licencje zostały odrębnie określone.
Łódź 2021-2022
